Navegação

Utilize os links abaixo para navegar rapidamente pelas seções:

Introdução

O Karate Shotokan é uma arte marcial tradicional japonesa que enfatiza não apenas a autodefesa, mas também a disciplina, respeito e desenvolvimento pessoal. Criado com base em séculos de tradições marciais de Okinawa, o estilo Shotokan se destaca por seus golpes diretos, posturas fortes e movimentos poderosos e fluídos.

Além de ser uma ferramenta eficaz para defesa pessoal, o treinamento no Karate Shotokan promove o autocontrole, a concentração e a superação de desafios, tornando-se um caminho para o crescimento físico e mental.

Filosofia

O Karate Shotokan vai além da luta física; ele é um caminho para o autodesenvolvimento, disciplina e respeito. A filosofia do karate enfatiza a humildade, paciência e controle emocional, transformando o praticante não apenas em um lutador, mas em um indivíduo mais equilibrado e virtuoso.

"O objetivo final do karate não está na vitória ou derrota, mas no aperfeiçoamento do caráter."
— Gichin Funakoshi

O Dojo Kun

Para guiar os praticantes, o Dojo Kun estabelece os princípios fundamentais do karate, que devem ser seguidos tanto dentro quanto fora do dojo:

  • 1° Esforçar para formação do caráter (Hitotsu! Jinkaku kansei ni tsutomuru koto)
  • 2° Ser fiel e leal (Hitotsu! Makoto no michi o mamoru koto)
  • 3° Cultivar o espírito de esforço (Hitotsu! Doryoku no seishin o yashinau koto)
  • 4° Respeitar os outros (Hitotsu! Reigi o omonzuru koto)
  • 5° Conter o espírito de agressão (Hitotsu! Kekki no yuu o imashimuru koto)

Esses princípios reforçam a ideia de que o karate não deve ser usado apenas como uma ferramenta de combate, mas como um meio para evoluir como ser humano, promovendo a harmonia entre corpo, mente e espírito.

História

O Karate Shotokan tem suas raízes na ilha de Okinawa, uma região influenciada tanto pelas artes marciais chinesas quanto por técnicas locais de autodefesa. Durante séculos, o combate sem armas foi essencial para os habitantes da ilha, especialmente devido às restrições impostas por governos que proibiam o porte de armas.

No início do século XX, o mestre Gichin Funakoshi sistematizou o karate e o introduziu ao Japão continental, tornando-se o responsável por popularizar a arte marcial no país. Seu método enfatizava não apenas a eficiência dos golpes, mas também a formação do caráter, transformando o karate em uma prática voltada para o autodesenvolvimento, disciplina e respeito.

Em 1936, Funakoshi fundou seu primeiro dojo no Japão e, mais tarde, seu estilo ficou conhecido como Shotokan, um nome inspirado em seu pseudônimo literário, "Shoto". O estilo se caracteriza por movimentos poderosos, posturas fortes e um treinamento rigoroso, sendo praticado mundialmente até os dias de hoje.

Com o tempo, o Karate Shotokan se expandiu para diversos países, tornando-se uma das artes marciais mais praticadas no mundo. Atualmente, é reconhecido tanto como um esporte competitivo quanto como um meio de defesa pessoal e aperfeiçoamento físico e mental.

Técnicas de Defesa

Gedan-barai (Defesa Baixa)

Bloqueio para ataques na altura da cintura e pernas.

Age-uke (Defesa Alta)

Bloqueio para ataques vindos de cima, como socos descendentes.

Soto-uke (Defesa Externa)

Bloqueio que afasta golpes laterais de dentro para fora.

Uchi-uke (Defesa Interna)

Bloqueio que desvia golpes laterais de fora para dentro.

Shuto-uke (Defesa com a Mão Aberta)

Bloqueio usando a lateral da mão em movimentos circulares.

Kakete (Defesa com Gancho)

Técnica de bloqueio ou controle do braço do oponente com um movimento de gancho.

Uke-waza (Bloqueios)

Técnicas usadas para interromper ou amortecer ataques diretos.

Tai-sabaki (Esquivar)

Movimento corporal para sair da linha de ataque, evitando o impacto.

Nagashi-waza (Redirecionar)

Técnica de desvio que usa o próprio ataque do oponente contra ele.

Morote-uke (Bloqueio Duplo)

Defesa que utiliza ambas as mãos para fortalecer a proteção.

Osae-uke (Defesa por Pressão)

Técnica de bloqueio onde a mão empurra ou controla o ataque do oponente.

Mawashi-uke (Bloqueio Circular)

Defesa executada com um movimento giratório para desviar ataques.

Kakiwake-uke (Bloqueio Separador)

Técnica usada para afastar ataques simultâneos, como empurrões ou pegadas duplas.

Técnicas de Ataque

Tsuki-waza (Socos)

Oi-zuki

Soco direto avançando com a perna da frente, rápido e forte.

Gyaku-zuki

Soco reverso, utilizando a mão oposta à perna da frente, gerando mais potência.

Kizami-zuki

Soco curto e rápido com a mão da frente, útil para abrir a defesa do oponente.

Uchi-waza (Golpes)

Uraken-uchi

Golpe com as costas do punho, rápido e eficiente para atingir o rosto.

Shuto-uchi

Golpe com a lateral da mão aberta, também chamado de "mão de espada".

Empi-uchi

Ataque com o cotovelo, ideal para curta distância e golpes surpresa.

Keri-waza (Chutes)

Mae-geri

Chute frontal, rápido e direto, geralmente direcionado ao abdômen ou rosto.

Mawashi-geri

Chute circular, aplicado girando a perna para impactar com o dorso do pé ou canela.

Yoko-geri

Chute lateral, forte e preciso, geralmente aplicado ao tronco ou cabeça do oponente.

Ushiro-geri

Chute para trás, realizado girando o corpo e atingindo com o calcanhar.

Bases (Dachi)

Zenkutsu-dachi (Base Alongada)

Uma das bases mais usadas no karatê, com a perna da frente flexionada e a de trás estendida. Proporciona equilíbrio e estabilidade para ataques e defesas.

Kiba-dachi (Base do Cavaleiro)

Base com os pés paralelos e afastados na largura dos ombros, joelhos dobrados. Muito usada para treinar resistência e golpes laterais.

Kokutsu-dachi (Base Recuada)

O peso do corpo é distribuído majoritariamente sobre a perna de trás, permitindo movimentos rápidos e defesas eficazes.

Neko-ashi-dachi (Base do Gato)

Base leve e móvel, com 90% do peso na perna de trás e a da frente apenas apoiada, facilitando deslocamentos rápidos.

Sanchin-dachi (Base das Três Batalhas)

Base curta e forte, com os pés virados ligeiramente para dentro. Muito usada para treino de respiração e fortalecimento interno.

Hangetsu-dachi (Base da Meia-Lua)

Parecida com a Sanchin-dachi, mas com uma posição um pouco mais aberta. Usada no kata Hangetsu e em técnicas que exigem firmeza.

Fudo-dachi (Base Imóvel)

Base forte e estável, usada em katas como Bassai-Dai e Sochin. Proporciona firmeza para ataques potentes.

Heiko-dachi (Base Paralela)

Base neutra, onde os pés estão paralelos na largura dos ombros. Usada em posturas de prontidão e treinos básicos.

Musubi-dachi (Base do Respeito)

Pés unidos em um ângulo de 45 graus. Utilizada para saudações e momentos de concentração no treino.

Shiko-dachi (Base do Sumo)

Similar à Kiba-dachi, mas com os pés voltados ligeiramente para fora. Muito usada em estilos okinawanos e no kata Jion.

Kata

Heian Shodan

Primeiro kata da série Heian, ensina posturas básicas e transições fundamentais.

Heian Nidan

Introduz técnicas mais avançadas como chutes e transições rápidas.

Heian Sandan

Kata focado em defesas duplas, deslocamento lateral e controle de distância.

Heian Yondan

Introduz novas variações de bloqueios e combinações de ataques consecutivos.

Heian Godan

O último da série Heian, enfatiza transições fluídas e defesas avançadas.

Tekki Shodan

Executado inteiramente na postura Kiba-Dachi, foca em força e estabilidade.

Tekki Nidan

O segundo kata da série Tekki, introduz movimentos mais complexos e aplicações avançadas de bloqueios e ataques curtos. Requer maior controle de postura e força explosiva nos movimentos laterais.

Tekki Sandan

O terceiro e mais avançado kata da série Tekki, caracterizado por técnicas defensivas precisas e movimentos que exigem alto nível de coordenação e domínio da postura kiba-dachi. É um teste de resistência e concentração do praticante.

Bassai Dai

Kata poderoso que simboliza a quebra de uma fortaleza, exigindo força e explosão.

Kanku Dai

Um kata fluido e longo, destacando mudanças de ritmo e movimentos amplos.

Jion

Kata com origem no templo Shaolin, apresenta posturas fortes e ataques diretos.

Empi

Inspirado no voo da andorinha, caracterizado por movimentos rápidos e ágeis.

Hangetsu

Kata baseado na respiração e na energia interna, com postura única (Hangetsu-Dachi).

Gankaku

Destaca equilíbrio e precisão, incluindo a famosa postura sobre uma perna.

Exames de Graduação

Faixa Amarela (9º Kyu)

Kihon:
  • Oi Zuki (Zenkutsu Dachi)
  • Sanbon Zuki (Oi Zuki, Gyaku Zuki e Kizami Zuki) – Zenkutsu Dachi
  • Age Uke – Zenkutsu Dachi
  • Soto Uke – Zenkutsu Dachi
  • Uchi Uke – Zenkutsu Dachi
  • Gedan Barai – Zenkutsu Dachi
  • Shuto Uke – Kokutsu Dachi
  • Mae Geri – Zenkutsu Dachi
  • Mawashi Geri – Zenkutsu Dachi
  • Kossa Yoko Geri Ague – Kiba Dachi
  • Kossa Yoko Geri Komi – Kiba Dachi
Obs: Todos os movimentos são efetuados indo, virando e voltando.

Kata: Heian Shodan

Faixa Vermelha (8º Kyu)

Kihon:
  • Oi Zuki (Zenkutsu Dachi) – (ida e volta)
  • Sanbon Zuki (Oi Zuki, Gyaku Zuki, Kizami Zuki) – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Age Uke + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Soto Uke + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Uchi Uke + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Gedan Barai + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Shuto Uke – Kokutsu Dachi (ida e recua)
  • Mae Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Mawashi Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Kossa Yoko Geri Ague – Kiba Dachi (ida e volta)
  • Kossa Yoko Geri Komi – Kiba Dachi (ida e volta)

Katas: Heian Nidan

Faixa Laranja (4º Kyu)

Kihon:
  • Oi Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Sanbon Zuki (Oi Zuki, Gyaku Zuki, Kizami Zuki) – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Ague Uke + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Soto Uke – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Yoko Empi + Ura Ken – Kiba Dachi (ida e recua)
  • Uchi Uke – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Kizami e Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Guedan Barai + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Shuto Uke – Kokutsu Dachi (ida e recua)
  • Yonbom Nukite Chudan – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Kizami e Oi Mae Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Kizami e Oi Mawashi Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Kossa Yoko Geri Ague – Kiba Dachi (ida e volta)
  • Kossa Yoko Geri Komi – Kiba Dachi (ida e volta)

Katas: Heian Sandan

Faixa Verde (3º Kyu)

Kihon:
  • Oi Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Sanbon Zuki (Oi Zuki, Gyaku Zuki, Kizami Zuki) – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Ague Uke + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Soto Uke – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Yoko Empi + Ura Ken – Kiba Dachi (ida e recua)
  • Uchi Uke – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Kizami e Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Guedan Barai + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Shuto Uke – Kokutsu Dachi (ida e recua)
  • Yonbom Nukite Chudan – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Kizami Mae Geri, Oi Yoko Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Kizami Mae Geri, Oi Mawashi Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Kizami Mawashi Geri, Oi Mae Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Kizami Mawashi Geri, Oi Yoko Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)

Katas: Heian Yondan

Faixa Roxa (2º Kyu)

Kihon:
  • Oi Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Sanbon Zuki (Oi Zuki, Gyaku Zuki, Kizami Zuki) – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Ague Uke + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Soto Uke – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Yoko Empi + Ura Ken – Kiba Dachi (ida e recua)
  • Uchi Uke – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Kizami e Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Guedan Barai + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Shuto Uke – Kokutsu Dachi (ida e recua)
  • Yonbom Nukite Chudan – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Mae Chudan e Jodan Niju Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Mawashi Chudan e Jodan Niju Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Mae e Mawashi Niju Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Kossa Yoko Keague e Oi Kekomi – Kiba Dachi (ida e volta)

Katas: Heian Godan

Faixa Marrom (1º Kyu)

Kihon:
  • Oi Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Sanbon Zuki (Oi Zuki, Gyaku Zuki, Kizami Zuki) – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Ague Uke + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Soto Uke – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Yoko Empi + Ura Ken – Kiba Dachi (ida e recua)
  • Uchi Uke – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Kizami e Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Guedan Barai + Gyaku Zuki – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Shuto Uke – Kokutsu Dachi (ida e recua)
  • Yonbom Nukite Chudan – Zenkutsu Dachi (ida e recua)
  • Mae Chudan e Jodan Niju Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Mawashi Chudan e Jodan Niju Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Mae e Mawashi Niju Geri – Zenkutsu Dachi (ida e volta)
  • Kossa Mawashi e Kossa Ushiro Ura Mawashi Geri – Kiba Dachi (ida e volta)

Katas: Tekki Shodan, Bassai Dai

Faixa Preta (1º Dan)

Kihon:
  • Sonoba-Zuki – Kiba-Dachi (10 repetições)
  • Mae-Gueri/Oi-Zuki – Zenkutsu-Dachi (5 repetições, ida)
  • Mae-Gueri/Guiaku-Zuki – Zenkutsu-Dachi (5 repetições, volta)
  • Sanbon-Zuki – Zenkutsu-Dachi (5 repetições, ida)
  • Uchi-Uke/Kizami-Zuki/Guiaku-Zuki – Zenkutsu-Dachi (5 repetições, recuar)
  • Ague-Uke/Guedan-barai/Guiaku-Zuki – Zenkutsu-Dachi (5 repetições, ida)
  • Shuto-Uke/Guiaku-Nukite/Shuto-Uke – Kokutsu/Zenkutsu/Kokutsu (5 repetições, recuar)
  • Oi-Zuki/Guedan-barai (Recuando)/Oi-Zuki – Zenkutsu-Dachi/Kiba-Dachi-Zenkutsu-Dachi (5 repetições, ida)
  • Kamae/Kizami-Zuki/Uraken-Uchi (Girando por trás) – Neko-ashi/Zenkutsu (5 repetições, volta)
  • Mae-Gueri/Mae-Sokuto-Kekomi/Mawashi-Gueri/Uchiro-Gueri/Guiaku-Zuki – Zenkutsu-Dachi (1 repetição, ida/volta)
  • Kizami-Gueri/Mae-Gueri/Mawashi-Gueri (mesma perna) – Zenkutsu-Dachi (3 repetições, ida/volta)
  • Yoko-Gueri-Keague – Kiba-Dachi (3 repetições, ida/volta)

Kata obrigatório: Heian 1º ao 5º, Tekki-Shodan

Opcional: Bassai-Dai, Kanku-Dai, Jion

Dju Kumite: Até Infantil duas vezes Dju Ippon Kumite, juvenil 01 (um) Shiai-Kumite + 01 (um) Dju-Ippon Kumite, sênior 01 ou 02 Dju-Kumite. (Solicitação e avaliação da banca).

As informações podem variar de acordo com cada academia ou federação. 📌 Fonte: Clique aqui.